Geert van der Laan placht af en toe ter sprake te brengen dat onze sector geen achteruitkijkspiegel heeft. Daarmee bedoelde hij dat de sector weinig historisch besef heeft en wij onvoldoende weet hebben van wat er zich in het verleden in onze sector allemaal afspeelde. We denderen maar door, zonder rekening te houden met onze geschiedenis. En zoals autorijden zonder achteruitkijkspiegel wel kan maar behoorlijk gevaarlijk is, is ook beroepsuitvoering en –ontwikkeling zonder historisch besef niet zonder risico’s.
Vorig jaar nog, met het afsluiten van het schitterende initiatief van o.a. de Raad Maatschappelijke Ontwikkeling en de Volkskrant, de sociale agenda. Als nummer 1 in de 30 plannen voor een beter Nederland, staat het idee van mentoren: zoveel mogelijk Nederlanders aan de onderkant van de samenleving krijgen een mentor die hen de weg wijst naar onderwijs of werk, en hen helpt bij die weg. Dat klinkt als een goed plan, maar dan is het toch vreemd dat niemand een link legt naar het werk van de Amsterdammer Willem Hendrik Suringar, voorman bij de maatschappij tot nut van ’t algemeen en auteur van een handleiding uit 1842 over het patronaat. En nu is natuurlijk patronaat een veel minder vriendelijk woord dan mentoraat, maar in essentie ging het wel om hetzelfde. Waarom dan niet de relatie leggen en kijken welke ervaringen van toen nog relevant zijn voor de uitwerking van het nieuwe idee nu? Zo krijgt innovatie in de sector zorg en welzijn een historische inbedding en krijgt voortgang kansen om ook vooruitgang te zijn.
Een gebrek aan historisch bewustzijn was september 2005 ook de reden tot het instellen van een commissie ontwikkeling Nederlandse canon. Een jaar later lag die canon er ook, zowel gedrukt als digitaal (www.entoen.nu), en konden we de Nederlandse geschiedenis ontginnen via 50 toegankelijke vensters. Meteen verschenen er ook afgeleide producten, zowel naar vorm (een Engelstalige versie, een Fokke en Sukke versie, een google earth versie, …) als naar inhoud (een beta-canon, een canon over schaatsen, een hele reeks regionale en lokale canons, …).
In een bescheiden bijdrage aan het de sector voorzien van een achteruitkijkspiegel, zijn we gestart met het bouwen van een canon voor sociaal werk. Daarvan is ondertussen versie 1.2 beschikbaar, met 25 vensters. We beginnen in 567 bij het tweede concilie van Tours en eindigen in 2007 met de WMO. Geheel toevallig zijn dat inhoudelijk zeer verwante thema’s.
Het versienummer 1.2 geeft natuurlijk ook aan dat het werk nog niet klaar is, dat er nog geschaafd en getimmerd moet worden. Dat is immers het leuke, niet het hebben van een canon is belangrijk, als wel er continue aan werken. Daarom zal er (hopelijk) wel nooit een versie 2.0 komen, hoogstens op termijn een versie 2.1 die weer uitnodigt tot schaven en timmeren.
Help ons daarbij, trek je werkkleding aan en bezoek de werf op www.canonsociaalwerk.nl. We horen graag je opmerkingen, aanmerkingen, suggesties tot wijzigingen, verwijderingen en aanvullingen.
Jan Steyaert & Jos van der Lans